دلایل و عوامل مؤثر در ایجاد خمیازه

خمیازه دارای علل متعددی است. امروزه پنج دلیل رایج خمیازه شناخته شده‌اند که در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم. خمیازه ممکن است نشانگر خستگی، عدم تمرکز، کلافگی، و یا خواب‌آلودگی باشد.

این تئوری بسیار رایج است و دانشمندان باور دارند که حداقل یکی از این دلایل برای خمیازه درست است. در واقع، نظریات مختلفی درباره علت و عملکرد دقیق خمیازه ارائه شده است. با این حال، محققان هنوز علت اصلی و دقیق خمیازه را کشف نکرده‌اند و بین عوامل مختلف در حال تردید هستند. اگرچه تعداد زیادی اطلاعات درباره خمیازه موجود است، اما هنوز نتوانسته‌اند به یک نظر مشترک و یکپارچه برسند.

چرا خمیازه می کشیم؟

نظریات مختلفی وجود دارد و علت این پدیده همچنان به عنوان یک راز باقی مانده است. علاوه بر انسان‌ها، این موضوع در حیوانات نیز رایج است، به این معنی که بیشتر گونه‌های جانوری از زمان تولد تا سن پیری، خمیازه دارند. جالب است که علت خمیازه بین انسان‌ها و حیوانات متفاوت است.

استرس و خستگی

یک مطالعه انجام‌شده در سال ۲۰۱۱ به این نتیجه رسید که افزایش سطح کورتیزول در بدن موجب خمیازه شدن ما می‌شود. کورتیزول یک هورمون است که در غده آدرنال تولید می‌شود و هنگام تجربه استرس و خستگی، باعث بروز خمیازه می‌شود. اگرچه شواهد علمی نشان داده‌اند که خمیازه به کنترل کورتیزول کمک می‌کند و ممکن است یکی از عواملی باشد که باعث خمیازه شدن ما می‌شود، اما باید توجه داشت که مقدار سلامتی کورتیزول در بدن بسیار حائز اهمیت است. افزایش زیاد کورتیزول می‌تواند منجر به مشکلات قلبی، اختلالات در خواب و تعادل، و ضعف سیستم ایمنی شود. برخی از متخصصان معتقدند که خمیازه می‌تواند به کنترل مقدار کورتیزول کمک کند ولی برای حفظ سلامت باید این مقدار را تحت کنترل داشت.

کاهش دمای مغز

یکی از تئوری‌های دیگر درباره علت خمیازه، تعادل دمای مغز است. تحقیقات روی حیوانات نشان می‌دهد که تعداد خمیازه‌ها به میزان دمای مغز وابسته است. به عبارت دیگر، هر چه دمای مغز بالاتر باشد، تعداد خمیازه‌های بیشتری اتفاق می‌افتد و با انجام این عمل، دمای مغز کاهش می‌یابد و سردتر می‌شود. این پدیده در مورد انسان‌ها نیز قابل مشاهده است. یک مطالعه در سال ۲۰۰۷ نشان داد که افرادی که کمپرس داغ روی سر داشتند، بیشتر خمیازه کشیدند.

از بین بردن مشکل  گوش

خمیازه همچنین می‌تواند مشکلات شنوایی ناشی از عوامل مختلفی مانند تغییر ارتفاع را تسکین دهد. طبق تئوری‌ها و نظریه‌های موجود، باز کردن دهان باعث می‌شود که گوش‌ها بهتر عمل کنند. به عبارت دیگر، خمیازه می‌تواند با کاهش فشار و ناراحتی روی گوش، بهبودی در شنوایی ایجاد کند، به‌طوری‌که پس از خمیازه، احساس می‌شود که شنوایی گوش بهتر شده است.

کلافگی و بی حوصلگی

دانشمندان همچنین علت‌های مختلف را قبل، بعد و در طول خمیازه بررسی کرده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که دقیقاً بعد از خمیازه، سرعت ضربان قلب افزایش می‌یابد، ظرفیت ریه بالاتر می‌شود و عضلات چشم هم بهتر عمل می‌کنند؛ به طور کلی، بدن سرحال‌تر می‌شود. به همین دلیل نظریه‌ای به وجود آمده است که در آن نشان داده شده که زمانی که کلافه هستید، بدن با خمیازه واکنش نشان می‌دهد تا دوباره شما را سرحال و بیدار کند و توجه شما را جلب کند.

تعامل اجتماعی

خمیازه به طور گسترده‌ای شایع است، به همین دلیل برخی از متخصصان باور دارند که خمیازه یک مکانیسم است که نتایج آن تعاملات بهتر در جامعه را به وجود می‌آورد. به عبارت دیگر، هر چه سطح همدردی شما بالاتر باشد، احتمالاً بیشتر تحت تأثیر خمیازه قرار می‌گیرید و بعد از دیگران؛ خمیازه می‌کشید. در واقع، خمیازه یک ابزار است و نشان دهنده ارتقاء کار تیمی، گروهی، و یک راه برای ارتباط اجتماعی بهتر است.