تاثیر غذای چرب بر مغز کودکان

تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که یک رژیم غذایی غربی که شامل مصرف غذاهای چرب و شیرین (غذاهای ناسالم) است، می‌تواند در طول سال‌های حیاتی رشد مغز، حافظه در دراز مدت را مختل کند.

رژیم غذایی غربی در واقع به رژیم غذایی ناسالمی اشاره دارد که به دلیل تأثیرات منفی آن بر سلامت جسمی و روانی، در حال حاضر مورد توجه قرار گرفته است. این نوع رژیم غذایی شامل مصرف غذاهای فرآوری شده، چربی‌های اشباع شده و قندهای ساده است که با مصرف بیش از حد کالری، چاقی و اختلالات متابولیکی را به همراه دارد. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که چگونه رژیم غذایی غربی بر عملکرد مغز در دوران رشد تأثیر می‌گذارد؟

مغز نوجوانان در حال رشد است و در بازه سنی 10 تا 24 سالگی، تغییرات قابل توجهی را تجربه می‌کند. عواملی از جمله ژنتیک، هورمون‌ها، خواب و رژیم غذایی می‌توانند بر آن تأثیرگذار باشند. مطالعات قبلی نشان داده‌اند که رژیم غذایی، به خصوص رژیم غذایی غربی، با اختلالات عملکرد شناختی مرتبط است.

چگونه غذای چرب بر مغز کودک اثر میگذارد؟

نتایج تحقیقات جدیدی که توسط محققان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی (USC) انجام شده است، نشان می‌دهد که رژیم غذایی پرچرب و شیرین چگونه بر مغز نوجوانان تأثیر می‌گذارد و به آسیب رساندن به مغز و حافظه آنها منجر می‌شود. این تحقیقات بر روی موش‌های صحرایی جوان و نوجوان صورت گرفته است. استاد علوم‌زیستی در USC و نویسنده این مطالعه، اسکات کانوسکی، توضیح می‌دهد: “ما مدت‌هاست مشاهده می‌کنیم که موش‌هایی که با این رژیم غذایی ناسالم رشد می‌کنند، اختلالات حافظه دارند که بهبود نمی‌یابند.

حتی اگر در ادامه به آنها رژیم غذایی سالم ارائه دهیم، متأسفانه این اثرات تا بزرگسالی در بدن آنها باقی می‌ماند.” در این تحقیق، موش‌ها به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه با رژیم غذایی ناسالم مشابه رژیم غذایی غربی (کافه‌ها) تغذیه شدند و گروه دیگر رژیم غذایی استاندارد را مصرف کردند. موش‌هایی که با رژیم غذایی غربی تغذیه می‌شدند، به طور آزاد دسترسی به غذاهای پرچرب و شیرین، چیپس، کره بادام زمینی با پوشش شکلاته و نوشیدنی‌های شربت ذرت با فروکتوز بالا داشتند. این موش‌ها در بازه زمانی 26 تا 56 روزگی (که نشان‌دهنده دوره رشد نوجوانی است) با این رژیم غذایی تغذیه شدند.

سپس آزمایش‌هایی برای سنجش حافظه اپیزودیک وابسته به هیپوکامپ مغز (حافظه بلندمدت رویدادهای روزمره که در زمان‌ها و مکان‌های خاصی رخ می‌دهند، مثلاً خاطرات جشن تولد هفت سالگی) بر روی آنها انجام شد.

رژیم غذایی ناسالم موش ها

نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد که رژیم غذایی ناسالم، موش‌هایی که از آن استفاده می‌کنند، باعث ایجاد اختلالات در حافظه می‌شود. در یک آزمایش، مشاهده شد که موش‌هایی که با رژیم غذایی غربی تغذیه می‌شدند، حتی پس از تغییر به رژیم غذایی سالم، اختلالات حافظه خود را حفظ می‌کنند. در مقابل، موش‌هایی که از رژیم غذایی سالم بهره برده بودند، از حافظه خود در مورد صحنه‌ها آگاهی کامل داشتند. این نتایج نشان می‌دهد که رژیم غذایی غربی تأثیر مستقیمی بر حافظه اپیزودیک دارد، که حافظه بلندمدت رویدادهای روزمره را شامل می‌شود.

علاوه بر این، تغییر در رژیم غذایی غربی تأثیر چندانی بر سایر مناطق مغز به جز هیپوکامپ نداشته است، که معمولاً در آزمایش‌های حافظه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

محققان همچنین بررسی کردند که رژیم غذایی غربی چه تأثیری بر سطوح انتقال‌دهنده عصبی استیل‌کولین (مهم برای حافظه و یادگیری) دارد. هیپوکامپ، که برای حافظه مناسب نیاز به استیل کولین دارد، در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر با سطح پایینی از استیل کولین مواجه است. بنابراین، میزان استیل کولین در مغز موش‌ها در هر دو گروه، قبل و بعد از آزمایش‌های حافظه اندازه‌گیری شد.

آنا هیز، نویسنده اصلی این مقاله، توضیح می‌دهد که سیگنال‌دهی استیل کولین، یک مکانیزم است که به موش‌ها کمک می‌کند رویدادها را رمزگذاری کرده و به خاطر بسپارند. این مکانیزم مشابه حافظه اپیزودیک در انسان است که به ما امکان می‌دهد رویدادهای گذشته را به خاطر بسپاریم. به نظر می‌رسد که در موش‌هایی که با رژیم غذایی چرب و شیرین رشد کرده‌اند، این سیگنال‌ها رخ نمی‌دهد.

تغییرات بدون بازگشت

در ابتدا استفاده از رژیم غذایی غربی، تغییراتی در میکروبیوم روده به همراه داشت. اما پس از اجرای یک رژیم غذایی سالم، سلامتی میکروبیوم بهبود یافت و تغییرات معکوس شدند. با این حال، اختلال حافظه همچنان باقی ماند، که نشان می‌دهد دلیل این اختلالات به استیل کولین و نه میکروبیوم مربوط است. یک نکته جالب این است که اختلالات مداوم حافظه ناشی از رژیم غذایی غربی، بدون تأثیر بر وزن بدن و متابولیسم به وجود آمد. این نشان می‌دهد که رژیم غذایی در دوران اولیه زندگی، علاوه بر بحث چاقی، تأثیر طولانی مدتی بر عملکرد مغز دارد.

هرچند تغییر رژیم غذایی از غذاهای ناسالم به یک رژیم غذایی سالم، بهبودی در نقص حافظه که به رژیم غذایی نامناسب نسبت داده می‌شد، به همراه داشت. با استفاده از داروهایی که استیل کولین را تقلید می‌کنند، محققان توانستند این اختلال را معکوس کنند. قبل از انجام آزمایش‌های حافظه، این داروها به صورت مستقیم در هیپوکامپ تزریق شدند و باعث بهبود عملکرد حافظه آسیب دیده ناشی از رژیم غذایی غربی شدند. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهند که افراد جوان و به ویژه نوجوانان که مغزشان در دوران رشد است، در صورت استفاده از رژیم غذایی غربی، باید خود را برای خطر آسیب طولانی مدت به عملکرد مغز آماده کنند.

کانوسکی درباره این موضوع می‌گوید: “ممکن است نتوانم دقیقاً توضیح دهم، اما بدون شک، برخی از مسائل که ممکن است در بزرگسالی به راحتی قابل برگشت باشند، در دوران کودکی کمتر قابل برگشت هستند.”

به هر حال، برای بررسی نحوه معکوس کردن مشکلات حافظه ناشی از رژیم غذایی غربی در دوران نوجوانی، نیاز به تحقیقات و آزمایش‌های بیشتری وجود دارد.